نسخه‌ی بعدی سیستم عامل اندروید که فعلا با نام رمز اندروید O شناخته می‌شود، به همراه تعداد زیادی از ویژگی‌های نوین و هیجان انگیزی پا به عرصه‌ی حضور خواهد گذاشت که تجربه‌ی فوق‌العاده روان و بهبود بخشیده‌ای را فراهم می‌آورد. به علاوه، شرکت گوگل در جریان برگزاری همایش Google I/O 2017، بخش‌های کلیدی و بهبود یافته در سیستم عامل اندروید O را که شامل بهبود طول عمر شارژدهی باتری، زمان شروع به کار سریع‌تر و غیره است، تشریح کرد. متاسفانه شرکت گوگل در کنفرانس مطبوعاتی خود هیچ اطلاعاتی درباره‌ی نام دقیق نسخه‌ی جدید اندروید که می‌تواند Onions ،Orio یا موارد دیگری باشد، به حاضران کنفرانس نداد. همچنین، نماینده‌های شرکت گوگل حاضر در مراسم، جزئیات مربوط به سیستم عامل اندروید O و ویژگی‌های نرم‌افزاری آن را به صورت عمیق معرفی و مورد بررسی قرار ندادند. همان‌طور که اطلاع دارید، بخش عمده‌ای از ویژگی‌های سیستم عامل یاد شده در نسخه‌ی پیش نمایش اولیه‌‌ای که در ماه مارس منتشر شد، افشا شده بود.

شرکت گوگل از رویکرد مشابهی با سیستم عامل اندروید N بهره برده و نسخه‌ی دوم بتای اندروید O را فقط در اختیار دارندگان گوشی‌های هوشمند سری نکسوس و پیکسل گذاشت که در ادامه می‌توانید فهرست گوشی‌های سازگار با سیستم عامل یاد شده را مشاهده کنید.

• نکسوس 6 پی
• نکسوس 5 ایکس
• گوگل پیکسل
• گوگل پیکسل XL
• نکسوس پلیر
• پیکسل C

اگر دارنده‌ی یکی از گوشی‌های یاد شده هستید، می‌توانید با مراجعه به وب‌سایت مربوط به بخش بتای اندروید اقدام به ثبت نام در برنامه‌ی بتا و نصب نسخه‌ی بتای سیستم عامل اندروید OO بکنید. البته بهتر است تصمیم نهایی در مورد نصب اندروید O را به زمان اتمام مطالعه‌ی مقاله‌ی جاری موکول کنید تا بتوانید با دید بازتری تصمیم بگیرید.

کنفرانس I/O 2017 گوگل با ارائه‌ی چند آمار جالب آغاز شد که بزرگ‌ترین آن مربوط به ۲ میلیارد دستگاه مبتنی‌بر اندروید فعال روی کره‌ی زمین است. شرکت گوگل به منظور افزایش دادن تعداد کاربران فعال خود، مجبور به پشتیبانی از پلتفرمی است که در گوشی‌های هوشمند رده بالا و دستگاه‌های مقرون به صرفه به خوبی قابل اجرا باشد. سیستم عامل اندروید O به گونه‌ای بهبود یافته که تجربه‌ی داشتن به‌روزترین نسخه از سیستم عامل اندروید را در هر دو نوع از دستگاه‌های هوشمند پرچم‌دار و سطح پایین برای کاربران فراهم می‌آورد.

ویژگی‌های جدید سیستم عامل اندروید O که شرکت گوگل در کنفرانس I/O 2017 از آن‌ها رونمایی به عمل آورد، به دو دسته‌ی اصلی فلوید ایکسپرینسز (fluid experiences) و ویتالس (vitals) تقسیم می‌شود، که به ترتیب ویژگی‌های مربوط به هر کدام را به تفکیک تشریح خواهیم کرد. در ادامه‌ی مقاله هم به پشتیبانی اندروید O از واقعیت مجازی، واقعیت افزوده، ویژگی‌های جدید گوگل فوتوز، گوگل لنز و جزئیات پروژه‌ی اندروید گو (Android Go) که سیستم عاملی مبتنی‌بر اندروید O است، خواهیم پرداخت.

۱- فلوید ایکسپرینسز

تصویر در تصویر: به دلیل این‌که قابلیت چند وظیفگی اسپلیت اسکرین، عملکرد قابل قبولی مانند نمایشگر رایانه‌های دسکتاپ در گوشی‌های هوشمند مجهز به صفحه نمایش کوچک ندارد، در بسیاری از موارد استفاده از قابلیت تصویر در تصویر (Picture in Picture) سیستم عامل اندروید O کاربردی و مناسب‌تر خواهد بود. با بهره‌مندی از قابلیت تصویر در تصویر، کاربران می‌توانند هم‌زمان با برقراری تماس تصویری با دوستان یا تماشای ویدیو در یوتیوب، به کارهای دیگری مانند نوشتن یادداشت یا تنظیم برنامه در نرم‌افزار تقویم گوشی هوشمند خود بکنند. به طوری که در صورت فعال بودن قابلیت تصویر در تصویر، ویدیوهای یوتیوب و دیگر نرم‌افزارهای سازگار با آن به صورت یک پنجره‌ی کوچک شناور درآمده و روی بخش‌های دیگر قرار می‌گیرد. کاربران می‌توانند قابلیت یاد شده را از طریق دکمه‌ی هوم در نرم‌افزارهای سازگار فعال کنند.

نقاط اعلان: قابلیت بعدی، نقاط اعلان (Notification Dots) نام داشته و به‌واقع جذابیت بسیاری دارد. ویژگی نوین نقاط اعلان، در حقیقت نقطه‌ای روی آیکون نرم‌افزارها بوده و نشان‌گر وجود اعلانیه‌ی مختص به آن نرم‌افزار است. رنگ نقاط اعلان به طور خودکار به وسیله‌ی رنگ خود آیکون مربوط به نرم‌افزار ایجاد می‌شود. به جای پایین کشیدن بخش سایبان اعلان (notification shade) از لبه‌ی بالایی گوشی، به سادگی می‌توان با لمس چند ثانیه‌ای، جزئیات اعلانیه‌ی مربوط به نرم‌افزار مورد نظر را مشاهده کرد. علاوه‌بر نقاط اعلان، بخش اعلانیه‌ی سیستم عامل اندروید O هم‌اکنون دارای قابلیتی به نام snooze است که با استفاده از آن می‌توان مشاهده‌ی اعلانیه را به زمان دیگری موکول کرد.

تکمیل خودکار: ویژگی بعدی افزوده شده به سیستم عامل اندروید O، قابلیت تکمیل خودکار (Autofill) بسیار کاربردی و قدرتمند است. قابلیت اتوفیل از مدت‌ها پیش در مرورگر گوگل کروم در دسترس بود اما هم‌اکنون پای این ویژگی به نرم‌افزارها هم باز شده است. وجود قابلیت اتوفیل در نرم‌افزارها امکان ورود سریع کاربران به حساب کاربری مختلف را بدون نیاز به تایپ کردن مکرر رمز عبور بسیار طولانی و فوق‌العاده ایمن، فراهم می‌کند. به عنوان مثال، گوگل اطلاعات حساب کاربری توییتر شامل رمز عبور و نام کاربری را ذخیره کرده و هنگام نیاز به ورود در شبکه‌ی اجتماعی توییتر، اطلاعات یاد شده را به طور خودکار در کادر مربوطه وارد می‌کند.

بازطراحی صفحه‌ی هوم اندروید تی‌وی: صفحه‌ی خانه‌ی (homescreen) جدید متعلق به نرم‌افزار Android TV، عملیاتی مانند جستجو، پیش نمایش و تماشای محتویات ویدیویی را بسیار ساده‌تر از پیش کرده است. نرم‌افزار قادر به انتشار یک یا چند کانال بوده و کاربران می‌توانند کانال‌های موجود در صفحه‌ی هوم را کنترل کنند. کاربران هم‌اکنون می‌توانند با استفاده از API-های جدید کتابخانه‌ی پشتیبان TvProvider، اقدام به ایجاد کانال خود بکنند.

انتخاب هوشمند متن: ویژگی دیگر مربوط به بخش فلوید ایکسپرینسز، قابلیتی است که همه‌ی ما روزانه چندین بار از آن بهره می‌بریم. ویژگی یاد شده مربوط به عملیات کپی و پِیست است. سیستم عامل اندروید O عملیات کپی و پیست را با افزودن قابلیت Smart Text Selection به میزان فراوانی بهبود بخشیده است. شرکت گوگل با استفاده از شبکه‌ی عصبی غنی در مبحث متون، به طور خودکار قادر به تشخیص نام، شماره یا یک آدرس است که با دوبار کلیک کردن ساده روی متن مورد نظر، همه‌ی نام، شماره یا آدرس را در حالت انتخاب قرار می‌دهد. بنابراین نیازی به درگیر بودن با انتخاب‌گر متن و اتلاف وقت نخواهد بود.

تنسورفلو لایت: قابلیت نوآورانه‌ی تنسورفلو لایت، نسخه‌ی ویژه‌ای از کتابخانه‌ی یادگیری ماشین منبع باز TensorFlow است که به سریع‌تر بودن و جای‌گیری کمتر نرم‌افزارها کمک خواهد کرد. در حقیقت شرکت گوگل، با استفاده از کتابخانه‌ی یادگیری ماشین تنسورفلو لایت، هوش مصنوعی را به گوشی هوشمند هر کاربر خواهد آورد. شرکت گوگل در حال توسعه‌ی APII شبکه‌ی عصبی جدیدی است که تنسورفلو لایت می‌تواند با بهره‌گیری از مزایای آن باعث شتاب دادن به پردازش‌ها و محاسبات شود.

بازطراحی بخش تنظیمات: رابط کاربری بخش مربوط به تنظیمات سیستم عامل اندروید O بسیار ساده‌تر و تمیزتر از قبل شده است. به طوری که هم‌اکنون از سردرگمی آن کاسته شده و گزینه‌های مربوط به یک حوزه با هم ادغام شده است. به عنوان نمونه، تنظیمات مربوط به وای‌فای، هات اسپات و داده‌ی موبایل با هم ادغام شده است.

۲- ویتالس

بخش ویتالس هم دارای مجموعه‌ای از ویژگی‌های نوین و باشکوه مربوط به افزایش سرعت، امنیت و طول عمر شارژدهیباتری است.

محافظت گوگل پلی: اولین ویژگی مهم، بهبودهای امنیتی است. آیا می‌دانستید که شرکت گوگل هر روزه بالغ بر ۵۰ میلیارد نرم‌افزار و حتی بیش‌تر از این تعداد را در همه‌ی دستگاه‌های متصل به فروشگاه نرم‌افزاری به منظور تشخیص نرم‌افزارهای مضر، بررسی و اسکن می‌کند؟ بیش‌تر کاربران از انجام چنین عملیاتی به وسیله‌ی گوگل کاملا بی‌خبر هستند که همین امر دلیل اضافه کردن قابلیت محفاظت گوگل پلی (Google Play Protectt) و آوردن بررسی امنیتی از پس‌زمینه به حالت آشکار است. ویژگی جدید یاد شده درون پلی استور جاسازی شده و امکان اسکن دستی نرم‌افزارها را به منظور بررسی مشکلات امنیتی برای کاربران فراهم می‌کند.

بهینه‌سازی سیستمی: مورد بعدی مربوط به بهینه‌سازی‌های جذاب انجام گرفته در سیستم عامل اندروید O است. اولین مورد از بهینه‌سازی‌ها مربوط به نصف شدن زمان بوت کلی سیستم عامل اندروید در گوشی هوشمند است. به علاوه، زمان بوت مربوط به هر نرم‌افزار منفرد بسیار سریع‌تر شده و در برخی موارد مانند نرم‌افزار گوگل شیتس (google sheets)، سرعت آن افزایش دو برابری داشته است. به این ترتیب کاربران می‌توانند از بهره‌وری بیش‌تری در استفاده از گوشی هوشمند بهره‌مند باشند.

محدودیت پردازش پس‌زمینه: متاسفانه تاکنون برخی از نرم‌افزارها در پس‌زمینه‌ی سیستم عامل به طور غیرعمد در مصرف منابع سخت‌افزاری زیاده‌روی می‌کردند؛ نتیجه‌ی این عمل تاثیر منفی شدیدی است که روی عملکرد سیستم اعمال می‌شود. سیستم عامل اندروید O شامل محدودیت‌هایی در بخش پس‌زمینه، اسکن وای‌فای و تغییراتی در نحوه‌ی اجرای نرم‌افزارها است. تمامی محدودیت‌های یاد شده از مصرف منابع سیستمی جلوگیری کرده و سبب افزایش نسبی طول عمر شارژدهی باتری و خالی شدن حافظه‌ی رم دستگاه می‌شوند.

داشبوردهای پلی کنسول: قابلیت بعدی موسوم به Play Console Dashboards، ابزاری ویژه‌ی توسعه دهندگان نرم‌افزارهای شخص سوم است و به‌منظور حل مشکلاتی به کار می‌رود که ممکن است باعث بهره‌برداری مفرط از منابع سخت‌افزاری یا تخلیه‌ی زود هنگام شارژ باتری شوند. ویژگی جدید افزوده شده به سیستم عامل اندروید O که مخصوص توسعه دهندگان است، ۶ داشبور پلی کنسول را به منظور رفع مشکلات رایج نرم‌افزاری مربوط به نرخ بالای کرش (excessive crash rate)، نرخ پاسخ ندادن نرم‌افزار (ANR rate)، فریم‌های فریز شده (frozen frames)، رندر آهسته (slow rendering)، مکانیسم فعال کردن افراطی دستگاه (excessive wakeups) و سردرگمی مکانیسم مدیریت انرژی ویک لاکس (stuck wake locks) مربوط به طولانی شدن زمان اجرای نرم‌افزار در پس‌زمینه و ادامه یافتن پردازشCPU، در اختیار توسعه دهندگان قرار داده است.

پروژه‌ی تربل: گفته می‌شود که پروژه‌ی ترِبْل (Project Treble)، فرآیند انتشار به‌روزرسانی مربوط به سیستم عامل اندروید سفارشی شرکت‌های سازنده‌ی گوشی هوشمندی مانند سامسونگ و ال‌جی را تسریع می‌کند. به طوری که از این پس شرکت‌های سازنده‌ی گوشی هوشمند دیگر نیازی به دریافت تاییدیه‌ی سازگاری نرم‌افزارهای جدید با تراشه‌ها از طرف سازندگان تراشه‌ای همچون کوالکام نخواهند داشت.

زبان برنامه‌نویسی Kotlin: مورد آخر اما مهم دیگر در دسته‌بندی جاری، افزوده شدن پشتیبانی رسمی از زبان برنامه‌نویسی کُتلین (Kotlin) برای توسعه‌ی اندروید است. همان‌طور که اطلاع دارید، توسعه دهندگان علاوه‌بر زبان کتلین می‌توانند از زبان جاوا و ++C هم در توسعه‌ی اندروید بهره ببرند. کاربران برای شروع کار می‌توانند پلاگین کتلین را دانلود کرده و توسعه‌ی نرم‌افزار بر پایه‌ی زبان کتلین را در اندروید استودیو آغاز کنند. در واقع کتلین یک پروژه‌ی منبع باز، تحت مجوز Apache 2.0 است. نرم‌افزار برخی از شرکت‌های محبوبی مانند ایکسپدیا، فلیپ‌بورد، پینترست و اسکوار از چند مدت قبل با زبان برنامه نویسی کتلین سازگار شده است.

شرکت گوگل در سیستم عامل اندروید O، ابزارهای ریز و درشت مضاعفی در اختیار توسعه دهندگان قرار داده است. سربرگ‌های تفکیک شده‌ی network ،Memory و CPUU به طور کاملا آشکار در نرم‌افزار اندروید استودیو قابل مشاهده است. همچنین، سربرگ پردازش‌های مربوط به CPU هم برای هر نرم‌افزار منفرد تفکیک شده است. مورد یاد شده میان توسعه دهندگان از محبوبیت بالایی برخوردار است.

۳- واقعیت مجازی و واقعیت افزوده

دی‌دریم: پلتفرم Daydream به منظور افزایش کیفیت بصری صنعت واقعیت مجازی به وسیله‌ی شرکت گوگل معرفی شده است. پشتیبانی از پلتفرم یاد شده در آینده‌ی نزدیک از طریق سیستم عامل اندروید O به گوشی‌های هوشمند رده بالا افزوده شده و سازندگان می‌توانند با استفاده از آن اقدام به تولید هدست‌های واقعیت مجازی بکنند که هیچ وابستگی به گوشی هوشمند ندارد.

سرویس موقعیت‌یابی بصری: شرکت گوگل طی کنفرانس I/O 2017، از سرویس موقعیت‌یابی بصری (Visual Positioning Service) مبتنی‌بر واقعیت افزوده پرده برداشت. فناوری یاد شده مشابه با GPS بوده و در حقیقت نسل بعدی سیستم هدایت داخلی در محیط‌های بسته است. به عنوان مثال، با بهره‌مندی از VPSS، مشتری‌های یک فروشگاه می‌توانند هرچه سریع‌تر به کالای مورد نظر دست پیدا کنند.

۴- گوگل فوتوز

نرم‌افزار گوگل فوتوز (google photos) در سیستم عامل اندروید O دارای سه قابلیت نوین به شرح زیر است:

پیشنهاد اشتراک‌گذاری: قابلیت موسوم به Suggested Sharing با بهره‌مندی از فناوری یادگیری ماشین اقدام به یادآوری اشتراک گذاری تصویر ثبت شده در گوشی هوشمند با افراد درون تصویر می‌کند.

کتابخانه‌های به اشتراک گذاشته شده: ویژگی Shared libraries، قابلیت به اشتراک گذاری عکس با یک شخص خاص را برای کابران ممکن می‌کند.

کتب تصویر: دسته‌بندی تصاویر ثبت شده با دوربین گوشی و ساخت آلبوم تصویر از آن‌ها با بهره‌مندی از فناوری یادگیری ماشین، مربوط به ویژگی Photo Books است که کاربر در نهایت می‌تواند آلبوم مورد نظر را به صورت فیزیکی چاپ کند.

۵- گوگل لنز

اگرچه از لحاظ فنی، گوگل لنز بخشی از سیستم عامل اندروید O محسوب نمی‌شود، اما قطعا ارزش بازگو کردن را دارد. گوگل لنز تقریبا چیزی شبیه به عینک گوگل است. با استفاده از گوگل لنز می‌توان اقدام به خواندن علائم در دیگر زبان‌ها و ترجمه‌ی آن‌ها کرده، برای تشخیص گل و گیاه از آن بهره برد، نام روتر وای‌فای را خوانده و به صورت خودکار به آن متصل شد یا حتی می‌توان با سنجاق کردن یک تصویر مربوط به رویداد خاصی مانند کنسرت، رویداد مشخصی را به تقویم اضافه کرد. گوگل لنز مجموعه‌ای از قابلیت‌های محاسباتی بصری است که قادر به مشاهده‌ی همان تصویری است که کاربران در حال تماشای آن هستند و مطابق با آن اطلاعاتی درباره‌ی شیء مورد نظر به کاربر ارائه می‌کند. به عنوان مثال، در صورتی که لنز دوربین گوشی هوشمند محبوب خود را روی یک گل زیبا بگیرید، گوگل لنز نوع گل را برای شما مشخص خواهد کرد.

موارد یاد شده بخشی از ویژگی‌های مربوط به گوگل لنز است که نماینده‌ی شرکت گوگل در جریان کنفرانس از آن‌ها نام برد. قطعا هنگام در دسترس قرارگیری گوگل لنز به صورت عمومی، عملیات گسترده‌تری را می‌توان به وسیله‌ی آن انجام داد. هنگامی که قابلیت گوگل لنز آماده‌ی عرضه باشد، در مرحله‌ی اول از طریق نرم‌افزارهای گوگل اسیستنت و گوگل فوتوز در دسترس خواهد بود. اما انتظار می‌رود که در سایر نرم‌افزارها هم به کار گرفته شود. همچنین فعلا هیچ اطلاعاتی درباره‌ی عرضه‌ی ویژگی گوگل لنز به صورت یک نرم‌افزار مستقل وجود ندارد.

۶- پلتفرم اندروید گو

پلتفرم توسعه یافته‌ی بعدی برای سیستم عامل اندروید O، پروژه‌ی اندروید گو (Android Go) است که روی اجرای روان اندروید در دستگاه‌های هوشمند رده پایین و به اصطلاح مقرون به صرفه‌ای که دارای حافظه‌ی رم کمی هستند، تمرکز کرده است.

تاکید اندروید گو روی بهینه‌سازی و صرفه‌جویی در مصرف پهنای باند است. سیستم عامل اندروید گو شامل مجموعه‌ی جدیدی از نرم‌افزارهای اصلی گوگل است که به خوبی اجرا می‌شود. به علاوه، اندروید گو از نسخه‌ی جدیدی از فروشگاه نرم‌افزاری پلی استور بهره می‌برد که دارای نرم‌افزارهای ویژه‌ای است که مخصوص دستگاه‌های هوشمند مقرون به صرفه طراحی شده است. حتی نسخه‌ی ویژه‌ای از نرم‌افزار یوتیوب موسوم به یوتیوب گو (Youtube Goo) وجود دارد که امکان صرفه جویی فراوان در مصرف پهنای باند را به وسیله‌ی پیش نمایش‌های داده‌ی بهینه شده فراهم می‌کند. بخش Front and center، مرکز مدیریت داده‌ی جدیدی است که میزان دقیق داده‌های مصرف شده را نمایش می‌دهد. کاربران می‌توانند از بخش تنظیمات به بخش یاد شده دسترسی داشته باشند. همچنین، قابلیت صرفه‌جویی داده (Data Saver) در مرورگر گوگل کروم هم به طور پیش‌فرض در گوشی‌های هوشمند مجهز به سیستم عامل اندروید گو که حافظه‌ی رم آن‌ها کم‌تر از ۱ گیگابایت است، فعال خواهد بود.

سخن پایانی

دومین نسخه‌ی بتای سیستم عامل اندروید O از دیروز در آدرس اینترنتی Android.com/beta قابل دسترس بوده و هم‌اکنون می‌توانید این سیستم عامل را در گوشی هوشمند نکسوس یا گوگل پیکسل خود نصب کنید. بدیهی است که نسخه‌ی جاری سیستم عامل اندروید O دارای باگ و رخنه‌ی امنیتی فراوانی بوده که با گذر زمان و انجام آزمون و خطا، به پایداری کامل خواهد رسید. با این حال اگر مشتاق استفاده از نسخه‌ی جدید سیستم عامل اندروید هستید، می‌توانید آن را شخصا تجربه کنید.

سیستم عامل جدید اندروید O و ویژگی‌های آن را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ اندروید O تا چه حدی توان رقابت با سیستم عامل iOS اپل را دارد؟